مقالات

مقاومت داروئی ضد میکروبی درپاتوژنهای عامل عفونت های بیمارستانی

 ۱۳۹۳/۱۲/۱۹

مکانیسم های متعددی وجود دارد که براساس انها باکتری ها نسبت به داروها از خود مقاومت  نشان میدهند.ازمایش های مختلف موجب  ارائه تئوری های زیردراین  مورد  گردیده است:

1- میکروارگانیسم ها انزیمهائی تولید میکنند  که موجب تخریب داروی فعال میشود مانند:استافیلوکوک مقاوم به  پنی سیلین G که با تولید انزیم بتالاکتاماز دارو راتخریب میکند.

2- میکروارگانیسم ها نفوذپذیری خود  را نسبت به دارو عوض  میکنند.مانند:تتراسایکیلین  که در باکتری های حساس تغلیظ میشود ولی  درباکتری های  غیرحساس غلیظ  نمی گردد.

3- میکروارگانیسم ها گیرنده های خود را که  برای دارو لازمند تغییر میدهند.مانند مقاومت نسبت  به امینوگلیکوزیدها که منشاء کروموزومی دارند.

4- میکروارگانیسم ها قادرند راههای متابولیکی  دیگری را مورد استفاده قرار دهند.

5- میکروارگانیسم ها قادر به تولید انزیم  های  جدیدی میگردند.

منشاء مقاومت نسبت  به دارو ها

1-         منشاء غیرژنتیکی مقاومت:

باکتریهایی که از  نظر متابولیکی غیر فعالند(یعنی  درحال رشد وتقسیم  نیستند) نسبت به دارو مقاومند،اما  اگر  شروع به  تقسیم  وتکثیربکنند  نسل جدید باکتری به دارو کاملا حساس هستند.مانند: مایکوباکتریومها یا فرم L باکتریها

2-         منشاء ژنتیکی  مقاومت:

که خود  به دودسته تقسیم میشود:

مقاومت با منشاء کروموزومی(که به صورت موتاسیون خودبخود برروی ژنهای کنترل کننده حساسیت باکتری رخ میدهد)

مقاومت با منشاء خارج کروموزومی(پلاسمیدها که قطعات DNA حلقوی میباشند،یا ازاد در سیتوپلاسم باکتری،یا بصورت ادغام در کروموزوم باکتری هستند.)

مقاوت متقاطع چیست؟

میکروارگانیسم هائیکه به یک دارومقاوم هستند، نسبت به داروهای دیگری که مکانیسم اثرشان با داروی اول مشابه باشد، مقاومت نشان میدهند. اینگونه رابطه اساسا بین داروهایی که ازنظر شیمایی شبیه هستند دیده میشود. مانند:پلی میکسین B وکلیستین،اریترومایسین واوله اندومایسین،نئومایسین و کانامایسین

تحقیقات انجام شده در این زمینه 

طبق تحقیقاتی که در یک بیمارستان تحت پوشش دانشگاه ملی تایوان بین سالهای(1999-1981) انجام شد و به موازات این تحقیقات، تحقیقق مشابه دیگری در بیمارستانهای ایالت متحده در بخش ICU انجام گرفت، طی این دورهء 18 سال تحقیق، 35580 نوع پاتوژنهای عامل عفونتهای بیمارستانی        ( Nosocomial) شناخته شدند که مهمترین انها براساس میزان شیوع عبارتند از:

1-         گونه های کاندیدا 

2-         استافیلوکوک اورئوس

3-         باسیلهای گرم منفی (اشریشیا کولی- گونه های کلبسیلا)  

4-         پسودوموناس ائروژینوزا   

در بیمارستان تایوان افزایش چشمگیری در مورد استافیلوکوک اورئوسهای مقاوم به متی سیلین- اشریشیا کولی مقاوم به سفوتاکسیم وکلبسیلا پنومونیه مقاوم به سفوتاکسیم تشخیص داده شدند.

در بیمارستانهای ایلات متحده در بخش مراقبتهای ویژه نتایج به شرح ذیل میبباشند:

. انترکوک مقاوم به وانکومایسن55%

. استافیلوکوک اورئوسهای مقاوم به متی سیلین31%

. اشریشا کولی مقاوم به نسل سوم سفالوسپورینها29%

. پسودوموناس ائروژینوزا مقاوم به ایمی پنم 32%

. پسودوموناس ائروژینوزا مقاوم به quinolone 89%

 

اثرات بالینی مقاومت نسبت به داروها

 ظهور مقاومت های ضد میکروبی یک مسئلهء جهانی برای سلامت عموم، مخصوصا در پاتوژنهایی که عامل عفونتهای بیمارستانی محصوب میشود، هستند.

در اثر استفادهء وسیع از داروهای ضد میکروبی، گونه های پاتوژن مقاوم به داروهای ضد میکروبی پدیدار شدند، مانند مواردی که دربالا ذکرشد و مثال دیگر، استافیلوکوکهای مقاوم به پنی سیلین، تتراسایکلین و یا پنوموکوکهای مقاوم به پنی سیلین G

عوامل کمک کننده به ظهور مقاومتهای داروئی در پاتوژنهای بیمارستانی میتوانند ناشی از:

. افزایش بیمار

. افزایش هزینه های درمان

. افزایش بیمارانی که دچار نقص سیستم ایمنی شدند(دراثراستفاده از داروهای سرکوبگر سیستم ایمنی)

. استفاده ازوسایل غیر ثابت در یک مکان بیمارستانی

. استفادهء وسیع از واسطهای ضد میکروبی در تجهیزات بیمارستانی مخصوصا در ICU

. استفادهء گسترده و بی مورد از داروهای ضد میکروبی

. درخواست ندادن تست حساسیت ضد میکروبی (انتی بیوگرام)

 

راه حل 

پیدایش مقاومت نسبت به دارو، در میکروارگانیسم ها طی درمان بیماریهای عفونی را میتوان از طریق زیر به حداقل رساند:

1-         بالا نگه داشتنن سطح سرمی و بافتی دارو برای جلوگیری از رشد باکتریهای اولیه و موتانهای مرحله نخست 

2-         تجویز همزمان دو دارو که فاقد خصوصیت مقاومت متقاطع باشد

3-         از در معرض قرار گرفتن میکروارگانیسمها نسبت به داروهای مهم باید جلوگیری نمود و این داروها را فقط در بیمارستان ها مورد استفاده قرار داد.

 

References:

 

1-         میکروبیولوژی پزشکی جاوتز ترجمه دکتر کامبیز حاذقی

2-         اینترنت

 

برای نظر دادن ابتدا باید به سیستم وارد شوید. برای ورود به سیستم روی کلید زیر کلیک کنید.